Đột phá kinh tế toàn vùng

Theo phương án đang được Bộ GTVT nghiên cứu, đường sắt cao tốc TP.HCM - Cần Thơ là tuyến đường đôi, sử dụng khổ đường sắt tiêu chuẩn 1.435 mm, tốc độ thiết kế khoảng 190 km/giờ cho tàu khách và 120 km/giờ cho tàu hàng. Như vậy, sau khi hoàn thành, thời gian đi từ Cần Thơ đến TP.HCM chỉ mất 75 - 80 phút.

Đơn vị tư vấn đánh giá đường sắt có ưu điểm nổi bật hơn so với các phương tiện vận tải khác. Một tuyến đường đôi khổ 1.435 mm có năng lực vận tải bằng 10 tuyến đường bộ cao tốc 10 làn. Đây là phương tiện có khối lượng chở lớn, an toàn, đúng giờ... và có thể phát triển giao thông kết hợp đô thị xung quanh các khu vực nhà ga hành khách và ga hàng hóa (mô hình TOD). 

Trong khi đó, dự báo mật độ giao thông dọc hành lang khu vực Đông Nam bộ và ĐBSCL rất lớn, đến 2055 đạt khoảng 27 triệu hành khách/ngày đêm và 54 triệu tấn hàng hóa/ngày đêm nhưng hiện các phương thức vận tải chưa đáp ứng được. Đây là điểm nghẽn cản trở phát triển khu vực ĐBSCL. Vì thế, trước 2034 phải hình thành tuyến đường sắt cao tốc này để san sẻ áp lực vận tải, đáp ứng nhu cầu vận tải, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của toàn vùng kinh tế trọng điểm phía nam.

 

Khi làm việc với Bộ GTVT và các tỉnh, thành về dự án này, Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi cũng nêu quan điểm cần tiếp cận dự án dưới góc độ giao thông phải đi trước, định hướng mở đường tạo không gian phát triển, đóng góp vào định hướng phát triển kết nối vùng ĐBSCL, tạo ra động lực mới cho kinh tế toàn vùng trọng điểm phía nam. Từ đó, đánh giá đúng mức sự cần thiết của dự án này. Với cách tiếp cận như vậy, ông Phan Văn Mãi cho rằng cần gấp rút triển khai sớm, hoàn thành cơ bản hồ sơ trước năm 2025, thực hiện dự án trong giai đoạn 2025 - 2030. 

Lãnh đạo TP.HCM cũng ủng hộ việc kêu gọi xã hội hóa và hình thành các ga đô thị dọc tuyến. Các mô hình ga đô thị rất quan trọng, giúp định hình lại đô thị, tái cấu trúc dân cư và tái cấu trúc cơ sở hạ tầng cho sản xuất, dịch vụ, từ đây có nguồn lực để thực hiện dự án.

Là người từng tham gia làm chủ nhiệm đề án tuyến đường sắt cao tốc TP.HCM - Cần Thơ, ông Hà Ngọc Trường, Phó chủ tịch Hội Cầu đường cảng TP.HCM, khẳng định đây là công trình có ý nghĩa quan trọng. Khi đã có DN quan tâm và cam kết về tài chính thì cần nhanh chóng được triển khai thực hiện. Sau khi hoàn thành, dự án sẽ đem lại lợi ích rất lớn cả về kinh tế, văn hóa và xã hội cho cả vùng kinh tế lớn phía nam. TP.HCM là trung tâm vùng kinh tế trọng điểm phía nam thuộc miền Đông Nam bộ, TP.Cần Thơ là trung tâm của vùng kinh tế trọng điểm ĐBSCL, cửa ngõ của vùng tây Nam bộ. 

Dự báo của đoàn nghiên cứu JICA (Nhật Bản) cho biết đến năm 2030, khối lượng vận tải hành khách trên hành lang TP.HCM - Cần Thơ sẽ tăng 4,8 lần so với năm 2008, khối lượng vận tải hàng hóa cũng sẽ tăng 3 lần. Việc đầu tư xây dựng đường sắt nối hai trung tâm kinh tế lớn phục vụ phát triển kinh tế, an ninh, quốc phòng là cần thiết.